Sprawozdanie z realizacji programu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie gminy Spytkowice na lata 2015 – 2025 w 2019 roku
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie w Gminie Spytkowice na lata 2015 – 2025 ustanowiony został uchwałą Nr VI/56/15 Rady Gminy z dnia 27 maja 2015. Określa zadania w ramach lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w oparciu o sporządzoną diagnozę lokalną, realizuje założenia przyjęte ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
i ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowywaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Zadania z zakresu programu są koordynowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Spytkowicach. Obowiązek realizacji zadań wynikających z ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie spoczywa na Zespole Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Obsługę Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Spytkowicach.
Zespół Interdyscyplinarny został powołany Zarządzeniem Nr 256/2020 Wójta Gminy Spytkowice z dnia 27 listopada 2020 r. w sprawie: powoływania Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W skład Zespołu wchodzą specjaliści różnych grup zawodowych, reprezentującymi: komendę powiatową policji, kuratorską służbę sądową, oświatę, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, gminny zakład opieki zdrowotnej, lokalną organizację pozarządową, gminny ośrodek pomocy społecznej.
Celem głównym Programu jest zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy
w rodzinie oraz zmniejszenie skali tego zjawiska na terenie Gminy Spytkowice. Jego realizacja odbywa się poprzez działania profilaktyczne i edukację społeczną, zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie skutecznej ochrony i pomocy oraz zwiększenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Cele szczegółowe 1.
- Zbieranie i aktualizowanie danych dotyczących występowania aktów przemocy
w rodzinie.
Działania diagnozujące rozmiary zjawiska przemocy w rodzinie realizowane są na bieżąco, poprzez identyfikowanie na terenie gminy ofiar i sprawców przemocy przez pracowników socjalnych prowadzących rozeznania w rodzinach będących pod opieką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz przez stałą współpracę, prowadzoną
w szczególności z kuratorami, asystentem rodziny, szkołami, ośrodkami zdrowia, ośrodkiem interwencji kryzysowej, posterunkiem policji, GKRPA, w zakresie monitorowania wspólnych klientów, poprzez spotkania, wymianę informacji, opracowywanie procedur oraz udział w szkoleniach.
Pracownicy socjalni Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Spytkowicach w 2019 r. obejmowali wsparciem 169 rodzin, wśród nich:
– 13 uwikłanych w problem uzależnień,
– 23 uwikłanych w problem przemocy,
– 9 z nadzorem kuratorskim,
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie rozpoznaje problemy w rodzinach zagrożonych lub dotkniętych przemocą w rodzinie i podejmuje działania w tych rodzinach.
Opracowuje i realizuje indywidualny plan pomocy, inicjuje działania w stosunku do osób doznających i stosujących przemoc i następnie monitoruje sytuacje w tych rodzinach. Działania te realizowane są w Grupach Roboczych.
W 2019 roku pomocą Grup Roboczych objętych było:
a/ 23 rodziny uwikłana w problem przemocy domowej – 50 osób w tym:
– 14 kobiet,
– 6 mężczyzn,
– 30 dzieci
b/ 30 osób doznających przemocy w rodzinie:
– 25 kobiet,
– 5 mężczyzn,
c/ 23 osoby stosujące przemoc w rodzinie:
– 22 mężczyzn, w tym 20 po spożyciu alkoholu,
– 1 kobieta, (Grupa Robocza na pierwszym spotkaniu podjęła decyzję o zakończeniu procedury NK z powodu braku zasadności podejmowanych działań).
1.2 Podnoszenie świadomości społecznej i wrażliwości na zjawiska związane z przemocą w rodzinie.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach działań edukacyjno – informacyjnych
w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy zakupił i rozdysponował ulotki, plakaty, broszury dot. zjawiska przemocy w rodzinie: „Zrób pierwszy krok!”, „Skorzystaj
z Procedury Niebieskiej Karty”,” Na granicy rozwiązania”, „Na kłopoty asystent rodziny”, „Zmień swoje życie pomożemy ci w tym”, „Jesteśmy kochającą się rodziną”, „Na granicy pomiędzy szczęściem a rozpadem rodziny leży przemoc”, „Mamy prawo do normalnego życia”, „Narkotyki”, „Dopalacze”.
W ramach działalności programowej szkoły podstawowej, świetlice wiejskie realizowały na rzecz społeczności rodziców i dzieci, przedsięwzięcia mające na celu poszerzenie wiedzy w zakresie problematyki przemocy, konsekwencji wynikających z jej stosowania, radzenia sobie z problemem m. in. w formie:
– zajęć wychowawczych z pedagogiem szkolnym, wychowawcą klasy oraz specjalistami. Udział dzieci w turniejach szkolnych „Trzymaj Formę” gdzie prezentowano przykłady zdrowego, wolnego od nałogów stylu życia, racjonalnego odżywiania i sportowego sposobu spędzania wonnego czasu. Nauczyciele plastyki uwzględniali tematykę prozdrowotną w treści zajęć, uczniowie prezentowali wystawę plakatową nt. zagrożeń współczesnej młodzieży. W klasach prezentowane były filmy profilaktyczne z serii „Lekcja przestrogi”, „Uwaga! Życie”.
Przeprowadzono zajęcia w klasach przez pedagogów szkolnych na temat:
– „Bezpieczeństwo ucznia w szkole”. „Prawa i obowiązki ucznia wg. Janusza Korczaka”, „ Co to znaczy mieć szacunek do innych”, „Wykluczenie z grupy rówieśniczej”, Zajęcia przeciw agresji”, „Czy jesteś dobrym kolegą”, Młodość bez uzależnień”, „Pomoc niesiona drugiemu człowiekowi”, „Bezpieczeństwo w internecie”, „Rodzaje przemocy”, „Jak pokonać smoka” – profilaktyka przemocy
– spotkania edukacyjne z policją, psychologiem, pedagogiem dotyczące zasad bezpiecznego korzystania z internetu: „Cyberprzemoc”, „Odpowiedzialne rodzicielstwo”.
– realizowano szkolenia nastawione na rozwój umiejętności wychowawczych rodziców przeprowadzane na wywiadówkach szkolnych przez pracowników Ośrodka Interwencyjnego w Radoczy pt. „Odpowiedzialne rodzicielstwo”.
– umieszczano artykuły na tablicach informacyjnych w placówkach np. „Dzieci wychowywane
w środowisku napięć, konfliktów, agresji”. „Przemoc to niemoc. Możesz pomóc”. „ Rozpoznawanie symptomów przemoc wobec dziecka”.
– aktywnie spędzano czas wolny z rodziną, którego celem było umocnienie
i promowanie więzi rodzinnych i międzyludzkich, ograniczanie skutków marginalizacji społecznej podczas „Pikiników” – imprez środowiskowych, „Majówki”, „Święto Rodziny”, „Dzień Dziecka”, ”Popołudnie z Przyrodą”, „Dożynki”.
W trakcie trwania pikniku rodzinnego „Popołudnie z Mamą i Tatą” została przeprowadzona kampania przeciwko przemocy w rodzinie. W trakcie kampanii uczestnicy otrzymali ulotki zakupione przez GOPS w Spytkowicach. Na stoisku można było otrzymać informację o miejscach gdzie udzielana jest pomoc i wsparcie osobom pokrzywdzonym.
Na tablicach ogłoszeń umieszczone są informacje dotyczące możliwości skorzystania
z programów terapeutycznych.
1.3. Zapewnienie wsparcia osobom oraz rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie.
W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Spytkowicach prowadzone było poradnictwo dla rodzin uwikłanych w problemy uzależnień i przemocy domowej. Działanie obejmowało wstępna diagnozę sytuacji i potrzeb rodziny, wspieranie w zakresie prawidłowego funkcjonowania rodziny oraz ukierunkowanie w dalszej pracy
z psychologiem lub z innymi specjalistami ( prawnikiem, pedagogiem, konsultantem rodzinny, dzielnicowym, asystentem rodzinnym).
- W Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Radoczy z pomocy skorzystało 41 osób. Osoby te skorzystały z 135 konsultacji w tym:
– 65 psychologicznych,
– 55 pedagogicznych,
– 6 prawnych,
– 5 konsultacji rodzinnych,
– -4 inne formy,
– 3 osoby przebywały w hostelu w OIK.
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Spytkowicach prowadziła 69 spraw dot. uzależnienia od alkoholu.
– 9 spraw zostało przekazanych do rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy w Wadowicach,
– 18 osób zostało przewiezionych do Izby Wytrzeźwień,
– 35 osób otrzymało pomoc i wsparcie w Punkcie Informacyjno – Konsultacyjnym
w Spytkowicach.
3. W ramach pomocy pschologiczno – pedagogicznej w szkole objęto 12 dzieci będących świadkami przemocy domowej.
Rodziny wychowujące małoletnie dzieci, mające problemy opiekuńczo – wychowawcze, wspierane są pracą asystenta rodziny. To specjalista, którego zadaniem jest towarzyszenie rodzinie niepotrafiącej samodzielnie pokonać różnych trudności życiowych.
W oparciu o ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, pracownik socjalny stwierdzając, że w rodzinie występuje problem opiekuńczo – wychowawczy, wnioskuje o wsparcie rodziny poprzez przydzielenie asystenta rodziny, bez względu na dochód rodziny. Rodzina musi wyrazić zgodę na takie wsparcie.
Prace na rzecz rodzin w 2019 roku realizował 1 asystent rodziny ( w wymiarze ¾ etatu). Asystent rodziny wsparciem obejmował 14 rodzin.
– 2 rodziny zostały zobowiązanych do pracy z asystentem przez sąd,
– 3 dzieci w rodzinach objętych asystenturą przebywało w pieczy zastępczej.
Osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, zapewniono możliwość uczestniczenia w Grupach Wsparcia dla Kobiet „Nie Jesteś Sama!”, które były realizowane prze Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Radoczy. Wszystkie kobiety objęte procedurą NK zostały pisemnie poinformowane o możliwości uczestniczenia w spotkaniach.
Dwie osoby uczestniczyły w spotkaniach w ramach podnoszenia kompetencji wychowawczych. Ich celem jest pomoc w radzeniu sobie w codziennych kontaktach z dziećmi i młodzieżą, ukierunkowane na przeciwdziałanie zachowaniom problemowym dzieci
i młodzieży.
- Pracownicy socjalni, członkowie grup roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego na bieżąco prowadzą działania informacyjno – edukacyjne dotyczące konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie. Z każdą osobą uwikłaną w problem przemocy domowej przeprowadzona jest rozmowa informująca o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy w rodzinie. Podczas pierwszego kontaktu, osoba dotknięta przemocą w rodzinie otrzymuje formularz „Niebieska Karta – B”. Zawiera on informacje dotyczące przemocy, czym ona jest, jakie są jej formy, kogo dotyczy procedura, kwestie dotyczące postępowania w przypadku przemocy w rodzinie oraz informacje o instytucjach zobowiązanych do podjęcia działań.
1.4 Zapewnienie schronienia osobom oraz rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie
W ramach współpracy osoby doznające przemocy w rodzinie mają możliwość zamieszkania w hostelu w Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Radoczy.
W 2019 roku w hostelu zamieszkały 3 osoby w tym 1 osoba dorosła i 2 dzieci. Osoby te otrzymały pomoc w formie: noclegu zapewniającego bezpieczeństwo, wyżywienia, wsparcia pedagogicznego, porad prawnych, rozmów wspierających i motywujących do rozwiązania problemów.
Osobom dotkniętym przemocą w rodzinie zapewniamy również miejsce w mieszkaniu chronionym.
W 2019 roku z zasobów Gminy lokal mieszkalny otrzymały 4 rodziny. Wśród nich nie wskazano rodzin, które otrzymały lokal mieszkalny w związku z przemocą w rodzinie. Nie wskazano również takich rodzin na liście oczekujących na lokal.
1.5 Zmniejszenie negatywnych następstw zjawiska przemocy dla świadków przemocy.
Na zlecenie Gminy Spytkowice działa Punkt Inforamcyjno – Konsultacyjny gdzie osoby potrzebujące pomocy otrzymują specjalistyczną pomoc psychologiczno terapeutyczną mającą na celu ograniczenie szkód zdrowotnych wynikających z nadużywania alkoholu.
– 35 osób skorzystało z poradnictwa indywidualnego dla osób uwikłanych w przemoc domową.
1.6 Zapobieganie stosowania przemocy.
Zwiększenie skuteczności oddziaływań wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.
Członkowie grupy roboczej Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w trakcie spotkań z osobami stosującymi przemoc motywuje do udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych, realizowanych przez Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Radoczy oraz przez Terapię Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia.
Członkowie Zespołu przekazują pisemną informację o programie, informują o miejscach, gdzie dostępna jest terapia oraz gdzie można uzyskać wsparcie. Informacja o dostępnych formach pomocy znajduje się na stronie internetowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Stosowanie procedury „Niebieskie Karty”.
Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty”, określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów
z dnia 13 września 2011 r.
Procedura NK może zostać wszczęta przez przedstawicieli służb: pomocy społecznej, komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, ochrony zdrowia, oświaty. Gdy w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, bądź w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będąc świadkiem przemocy w rodzinie, poweźmie podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny, wypełnia „Niebieską Kartę-A”. Wszczęcie i prowadzenie procedury nie wymaga zgody osoby, co do której istnieje podejrzenie, że została dotknięta przemocą.
Procedura „Niebieskie Karty” jest realizowana zgodnie z obowiązującymi przepisami:
– po sporządzeniu formularza NK-A, w ciągu 7 dni jest on przekazywany do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
– kolejne spotkania odbywają się w grupie roboczej zajmującej się problemami konkretnej rodziny. W skład grupy roboczej powołuje się, w zależności od potrzeb, przedstawiciela oświaty, GKRPA, kuratora, asystenta rodziny.
Spotkania odbywają się w siedzibie Ośrodka, w celu ustalenia indywidualnego planu pomocy, motywowania sprawcy przemocy do zmiany zachowania, dokumentowania działań oraz monitoringu działań bezpieczeństwa rodziny.
Spotkania są organizowane w taki sposób, aby zagwarantować osobie doznającej przemocy poczucie bezpieczeństwa i nie narażać jej na spotkanie ze sprawcą.
Dokumentowanie działań podejmowanych w ramach procedury „Niebieskie Karty” prowadzą grupy robocze Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie.
W wyniku działań Zespołu w 2019 roku odbyło się 60 posiedzeń grup roboczych oraz
4 posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego.
– 24 rodziny objęte były proceduąa „Niebieskie Karty”, z czego 3 wszczęto w 2018 roku.
Współdziałanie pomiędzy instytucjami w zakresie monitorowania zachowań osób stosujących przemoc w rodzinie.
Na podstawie sporządzonej diagnozy sytuacji rodziny i ustalonych potrzeb podczas grupy roboczej Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie jest ustalany plan pomocy rodzinie, indywidualnie dla każdej uruchomionej procedury „Niebieskie Karty”.
W wyniku pracy grup roboczych w 2019 r. pracownicy socjalni GOPS sporządzili
– 1 doniesienie do prokuratury,
– 1 powiadomienie do Sądu Rodzinnego i Nieletnich o potrzebie objęcia rodziny nadzorem kuratorskim,
– 3 wnioski do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Posterunek Policji realizując działania w związku z przemocą w rodzinie:
– założył 21”Niebieskie Karty”-A” wszczynające procedurę.
– zatrzymał 4 osoby wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, celem przewiezienia do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych,
– sporządził 4 wnioski do Prokuratury Rejonowej w Wadowicach o objęcie aktem oskarżenia osób podejrzanych o stosowanie przemocy w rodzinie.
Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny zarejestrował 1 sprawę o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z innymi członkami rodziny wobec których dopuścił się przemocy w rodzinie.
1.7 Podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej przeprowadził działania edukacyjne podnoszące poziom wiedzy i doskonalenia umiejętności dla pracowników Ośrodka oraz innych osób pracujących w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, szkolenia:
– „Aktualne procedury postępowania interwencyjnego osób realizujących zadania w zakresie zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie.
– „Dobry specjalista w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Skuteczna realizacja procedury „Niebieskie Karty”.
– „Dane osobowe w pracach zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych. Monitoring sytuacji rodziny, w której dochodzi do przemocy, oraz rodziny zagrożonej występowaniem przemocy.
– „Procedury interwencyjnego zabezpieczenia dziecka”.
– „Praca z osobami doświadczającymi przemocy w rodzinie – jak być skutecznym”.
EFEKTY REALIZACJI PROGRAMU
Realizacja zadań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2025 przyczyniła się
w szczególności do zwiększenia dostępności pomocy dla osób dotkniętych przemocą oraz podniesieniem świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.